مقایسه اقتصادی چیلر جذبی و تراکمی  1

 

1-7-مقایسه اقتصادی چیلر جذبی و تراکمی 

1-7-1-برآورد اقتصادي در اجراي يک پروژه

در طراحي يک پروژه شرايط و عوامل متفاوتي مطرح است که در نوع سيستم ، تاثيرات عمده و اساسي مي گذارد و طراح با توجه به آن عوامل و بررسي مسايل خاص هر پروژه ، سيستمي را انتخاب و طرح مي نمايد که در مجموع بهترين خصوصيات و عملکرد را داشته باشد اين عوامل عبارتند از :

1-7-2- هزينه کل

 کليه مخارج يک پروژه از ابتداي طرح تا مرحله اجرا و همچنين بعد از اجرا در رابطه با تعميرات و نگهداري را شامل شده و مشتمل بر دو بخش است :

 الف ) هزينه اوليه ( ثابت ) : که شامل هزينه تهيه و نصب دستگاهها و لوازم تاسيساتي و راه اندازي سيستم مي باشد .

ب : هزينه ثانويه ( جاري ) : شامل مخارج سيستم در زمان بهره برداري از قبيل هزينه برق، سوخت ، آب ، تعميرات و مخارج پرسنل نگهداري کننده سيستم مي باشد .

            طراح مجموع هزينه هاي اوليه و ثانويه ، سيستم هاي مناسب با شرايط اقليمي موردنظر را برآورد نموده و سيستمي را که در طول زمان داراي هزينه نسبتا کمتر و کارايي بيشتر مي باشد را انتخاب مي نمايد .

 البته اين مساله هميشه امکان پذير نيست و احتمالا بالا بردن کارايي سيستم به هزينه آن خواهد افزود .

1-7-3- سادگي و عدم پيچيدگي :

  در طرح هر سيستم تاسيساتي ، بر سادگي آن تاکيد مي گردد بايد حتي الامکان از بکار بردن سيستم هاي پيچيده و مرکب و کنترل هاي اتوماتيک غيرضروري دوري کرد .

            مثلا مي توان براي سيستم فن کويل از شير برقي براي کنترل آب ورودي به کويل و براي تهويه مطبوع از دمپر  اتوماتيک با ترموستات جهت نصب در دريچه خروجي هوا استفاده نمود، که به علت هزينه زياد پيچيدگي از آن اجتناب مي شود.

 

1-7-4- تعميرات و نگهداري :

            مساله تعميرات و نگهداري ، با توجه به نوع سيستم ، متفاوت بوده و علاوه بر هزينه تعميرات و دستمزد پرسنل نگهداري کننده ضمن توجه به محل اجراي پروژه بايستي امکان وجود افراد متخصص مورد بررسي قرار گيرد . براي مثال ممکن است در پروژه اي ، سيستم بخار و چيلر که احتياج به نيروي متخصص دارد پيش بيني شده و بعدا معلوم شود که به علت شرايط منطقه امکان تامين نيروهاي انساني مربوطه در محل نمي باشد؛ بديهي است در اين حالت سيستم دچار اشکال مي شود.

1-7-5- تامين برق ، سوخت و آب :

                        تامين انرژي برق ، سوخت و آب بطور کلي و جداگانه مي تواند تحليل و بررسي شود. در مناطقي که مساله برق عمده بود وهزينه آن گران مي شود بايستي سعي شود حتي الامکان از دستگاههايي استفاده گردد که مصرف برق کمتري دارند ( حتي اگر هزينه اوليه بيشتر شود) مثلا در پروژه هاي با ظرفيت بالا جهت سرمايش مي توان به جاي چيلر پيستوني يا سانتريفوژ که مصرف برق زيادي دارند از چيلر جذبي يا اژکتوري که مصرف برق کمتري دارند استفاده نمود اگر چه هزينه اوليه آن با توجه به ديگ بخار مورد نياز بيشتر مي باشد .

                        نوع و ميزان وفور سوخت در مناطق اثر مستقيم در طرح سيستم دارد، مثلا در مناطقي که لوله کشي گاز وجود دارد بيشتر از انرژي گاز بايد بهره جست .

1-7-6- وابستگي :

            در حال حاضر که با ضرورت خودکفايي کشور و تحريم اقتصادي قدرت هاي بزرگ روبرو هستيم و تامين وسايل و دستگاههاي ساخت خارج آسان نبوده و بعضا صلاح نيست بايد سعي شود که سيستم هاي به کار گرفته شده حتي المقدور وابستگي کمتري به خارج داشته باشد.

مهمترين مزاياي چيلرهاي جذبي نسبت به چيلرهاي تراکمي

مهمترين مزاياي چيلرهاي جذبي نسبت به چيلرهاي تراکمي

  الف - صرفه جويي در مصرف انرژي الکتريکي :

  همانطور که گفته شد چيلرهاي جذبي از گاز طبيعي ، گازوئيل يا گرماي تلف شده به عنوان منبع اصلي انرژي استفاده مي کنند و مصرف برق آنها بسيار ناچيز است. به ميزان مصرف برق ، مقايسه و تحليل هاي کمي در فصول بعدي اشاره خواهد شد.

  ب - صرفه جويي در هزينه خدمات برق :

هزينه نصب سيستم شبکه الکتريکي در پروژه ها بر اساس حداکثر توان برداشت قابل تعيين است. يک چيلر جذبي به دليل اينکه برق کمتري مصرف مي کند ، هزينه خدمات را نيز کاهش مي دهد. در اکثر ساختمان ها نصب چيلرهاي جذبي موجب آزاد شدن توان الکتريکي براي مصارف ديگر مي شود.

 ج - صرفه جويي در هزينه تجهيزات برق اضطراري :

 در ساختمانهايي مانند مراکز درماني و يا سالن هاي کامپيوتر که وجود سيستمهاي برق اضطراري براي پشتيباني تجهيزات خنک کننده ضروري است ، استفاده از چيلر هاي جذبي موجب صرفه جويي قابل توجهي در هزينه اين تجهيزات خواهد شد.

 د - صرفه جويي در هزينه اوليه مورد نياز براي ديگ ها :

 برخي از چيلرهاي جذبي را مي توان در زمستان ها به عنوان هيتر مورد استفاده قرار داد و آب گرم لازم براي سيستم هاي گرمايشي را با دماهاي تا حد 203 تأمين نمود. در صورت استفاده از اين چيلرها نه تنها هزينه خريد ديگ کاهش مي يابد بلکه صرفه جويي قابل ملاحظه اي در فضا نيز بدست خواهد آمد.

  ه - بهبود راندمان ديگ ها در تابستان :

 مجموعه هايي مانند بيمارستان ها که در تمام طول سال براي سيستمهاي استريل کننده ، اتوکلاوها و ساير تجهيزات به بخار احتياج دارند مجهز به ديگ هاي بخار بزرگي هستند که عمدتاً در طول تابستان با بار کمي کار مي کنند. نصب چيلرهاي جذبي بخار در چنين مواردي موجب افزايش بار و مصرف بخار در تابستان ها شده و در نتيجه کارکرد ديگ ها و راندمان آنها بهبود قابل توجهي خواهد يافت.

 و - بازگشت سرمايه گذاري اوليه :

 چيلرهاي جذبي به دليل نياز کمتر به برق در مقايسه با چيلرهاي تراکمي ، هزينه هاي کارکردي را کاهش مي دهند. اگر اختلاف قيمت يک چيلر جذبي و يک چيلر تراکمي هم ظرفيت را به عنوان ميزان سرمايه گذاري و صرفه جويي سالانه از محل کاهش يافتن هزينه هاي انرژي را به عنوان بازگشت سرمايه در نظر بگيريم ، مي توان با قاطعيت گفت که بازگشت سرمايه گذاري صرف شده براي نصب چيلرهاي جذبي با شرايط بسيار خوبي صورت خواهد گرفت.

  ز - کاسته شدن صدا و ارتعاشات :

   ارتعاش و صداي ناشي از کارکرد چيلرهاي جذبي به مراتب کمتر از چيلرهاي تراکمي است. منبع اصلي توليد کننده صدا و ارتعاش در چيلرهاي تراکمي، کمپرسور است. چيلرهاي جذبي فاقد کمپرسور بوده و تنها منبع مولد صدا وارتعاش در آنها پمپهاي کوچکي هستند که براي به گردش درآوردن مبرد و محلول ليتيم برمايد کاربرد دارند. ميزان صدا و ارتعاش اين پمپهاي کوچک قابل صرف نظرکردن است.

    ح - حذف مخاطرات زيست محيطي ناشي از مبردهاي مضر:

    چيلرهاي جذبي بر خلاف چيلرهاي تراکمي از هيچ گونه ماده CFC يا HCFC که موجب تخريب لايه ازن مي شوند ، استفاده نمي کنند. لذا براي محيط زيست خطري ايجاد نمي نمايند. چيلرهاي جذبي غالباً از آب به عنوان مبرد استفاده مي کنند. يک چيلر جذبي در هر شرايطي ،يک سرمايه گذاري بيست و چند ساله است. تغييرات دائمي قوانين و مقررات استفاده از مبردها موجب مي شود تا استفاده از مبردي طبيعي مانند آب در چيلرهاي جذبي گزينه اي بسيار قابل توجه به شمار آيد.

ط- کاستن از ميزان توليد گازهاي گلخانه اي و آلاينده ها :

ميزان توليد گازهاي گلخانه اي (مانند دي اکسيد کربن) که تأثير قابل توجهي در گرم شدن کره زمين دارند و آلاينده ها (مانند اکسيدهاي گوگرد ، اکسيدهاي نيتروژن و ذرات معلق) توسط چيلرهاي جذبي در مقايسه با چيلرهاي تراکمي بسيار کمتر است.

دستگاه خنک کننده مرکزی +  چیلرها

دستگاه خنک کننده مرکزی:

 مجموعه دستگاههایی هستند که دارای ظرفیت بالا بوده که قادرندهوای پاک وسالم وعاری ازگردوخاک ومیکروب رابادرجه حرارت مناسب برای مجتمع وساختمان های بزرگ تامین نماید.که تشکیل شده ازچیلر٬برج خنک کننده٬هواساز٬الکتروپمپ هاوفن کوئل ها.

چیلرها:

  این دستگاه هابه علت حجیم بودن وتولیدسروصدامعمولادرمحل خاصی ازساختمان بنام موتورخانه نصب می گردندودرانواع چیلرهای جذبی٬سانتریفوژوتراکمی برحسب ظرفیت موردنیازطراحی وساخته می شوند.البته مادراینجابه شرح وتوضیح چیلررهای جذبی می پردازیم که ازاهمیت بیشتری برخوردارند.

سیستم های سرمایشی ، مفدمه چيلر تراكمي و جذبي

سیستم های سرمایشی

چکیده:        

        یکی از روش‌های اصلی سرمایش ساختمان‌های مسکونی و عمومی، سرمایش به وسیله گاز طبیعی و یا گاز مایع است. تجهیزاتی که از طریق گاز طبیعی و یا گاز مایع کار می‌کنند چیلر نامیده می‌شوند. چیلر‌ها ادواتی هستند که در موتور‌خانه و یا در مدل‌هایی خاص ( تناژ‌های پائین ) در پشت‌بام و یا محیط باز نصب می‌شوند و با اتصال به یک سیستم تهویه مطبوع نظیر هوا‌ساز و یا فن‌کوئل که هوای تازه ساختمان را تامین می‌کنند با چند انشعاب فضای داخل ساختمان را خنک می‌کنند. چیلر‌های جذبی با توجه به کاربرد در مدل‌های مختلفی ارائه می‌شوند و سیستم‌های عملکرد مختلفی دارند. چيلرها از جمله تجهيزات بسيار مهم در سرمايش هستند که به طور کلي مي توان آنها را به دو دسته چيلرهاي تراکمي و چيلرهاي جذبي تقسيم کرد. به طور کلي چيلرهاي تراکمي از انرژي الکتريکي و چيلرهاي جذبي از انرژي حرارتي به عنوان منبع اصلي براي ايجاد سرمايش استفاده مي کنند.

فناوري تبريد جذبي روشي عالي براي تهويه مطبوع مرکزي در تأسيساتي است که ظرفيت ديگ اضافي داشته و مي توانند بخار يا آب داغ مورد نياز براي راه اندازي چيلر را تأمين نمايند. چيلر هاي جذبي ظرفيت بين 25 تا 1200 تن برودتي را براحتي تأمين مي کنند. البته قابل ذکر است که برخي از توليد کنندگان ژاپني موفق شده اند چيلرهاي جذبي با ظرفيت معادل5000 تن نيز توليد کنند. در سيستمهاي جذبي غالباً از آب به عنوان مبرد استفاده مي شود. گرماي مورد نياز براي کارکرد اين چيلرها به طور مستقيم از گاز طبيعي يا گازوئيل تأمين مي گردد. منابع غير مستقيم گرما در چيلرهاي جذبي عبارتند از آب داغ بخار پر فشار و کم فشار. بر اين اساس توليد کنندگان مختلف در جهان سه نوع اصلي چيلر جذبي ارائه مي نمايند که عبارتند از : شعله مستقيم ، بخار و آب داغ.

در يک تقسيم بندي عمومي مي توان چيلرهاي جذبي را در دو دسته چيلرهاي جذبي آب و آمونياک و چيلرهاي جذبي ليتيوم برومايد و آب طبقه بندي نمود . در واقع در هر سيکل تبريد جذبي يک سيال جاذب و يک سيال مبرد وجود دارد که تقسيم بندي فوق بر اين مبنا انجام شده است. در سيستم آب و آمونياک ، سيال مبرد آمونياک وسيال جاذب آب است. در سيستم ليتيوم برومايد و آب ، سيال مبرد آب و سيال جاذب ، محلول ليتيوم برومايد است.

 اما بر حسب اجزاي سيستم هم مي توان تقسيم بندي هاي ديگري ارائه کرد مثلاً مي توان سيکل هاي تبريد جذبي را به سيکل هاي تبريد يک اثره ، دو اثره و سه اثره طبقه بندي کرد. امروزه سيکل هاي تبريد جذبي تک اثره و دو اثره در مقياس بسيار وسيع و در اشکال متنوع ساخته مي شوند و سيکل هاي سه اثره همچنان در دست مطالعه مي باشند.

کمپرسورهای سانتریفوژ ، بخش دوم + روانكاري کمپرسورهای سانتریفوژ

کمپرسورهای سانتریفوژ ، بخش دوم

در مكانهاي كه احتياج به سرمايش زيادي دارند از کمپرسورهای بزرگ تبرید مورد استفاده قرار می گیرند و ظرفیت هز یک از آنها ار ۱۰۰ تا ۱۰۰۰۰ تن تبرید است . بر حسب نوع و ظرفیت کمپرسور مبردهای مورد استفاده در چیلرفریون ۱۲ یا ۲۲ یا ۱۱۳ یا یا ۵۰۰ یا ... استفاده می شوند البته در سالهای اخیر به دلیل آشکار شدن اثر مخرب CFC ها بر لایه اوزون جو زمین و ممنوعیت استفاده از آنان مبردهای بی زیان برای لایه اوزون به تدریج جانشین آنان می شوند که از جمله آنان می توانیم به R134a اشاره کرد .
کمپرسورهای تبرید از یک یا تعدادی پره تشکیل می شوند که روی محوری که با سرعت در محفظه می چرخد سوار شده است مبرد که به چشم پره وارد شده است با نیروی گریز از مرکز در سرعت زیادبه نوک پره رانده می شود و از اینجا مبرد به دیفیوزر وارد شده و فشار سرعتی آن به فشار استاتیکی تبدیل می شود . سپس به کندانسور رانده شده تا تقطیر شودو ادامه سیکل انجام می شود .

روانكاري کمپرسورهای سانتریفوژ

در کمپرسورهای سانتریفوژ بنا بر دستورالعمل کارخانه سازنده فقط باید از روغن با درجه بالا استفاده شود سطح روغن باید در تمام سیستم روغن کاریمورد بررسی قرار گیرد تا حد صحیح آن همیشه برقرار باشد .
سطح روغن باید به عنوان مرجع روی شیشه رویت یا سایت گلاس علامت گذاری شود و لازم است حین کار و هنگام خاموشی سیستم مورد بازبینی قرار گیرد . سایر کارهایی که باید انجام شود به شرح زیر است :
• بازبینی منظم فشار و دما هنگام کار دستگاه
• بازبینی منظم فشار و دما هنگام خاموشی دستگاه هر ۶ ماه یک بار
• بازرسی سطح روغن هنگام خاموشی دستگاه
• تعویض روغن در صورت کثیف شدن روغن
• تمیز کردن صافی روغن در هنگام تعویض کردن روغن در صورت لزوم
۲) گرمکن روغن
گرمکن روغن باید در هنگام خاموشی دستگاه روشن باشد تا مخلوط روغن و مبرد را از هم جدا کند
۳) مبرد
هر ۲ سال یک مرتبه باید از مبرد نمونه برداری شود تا در صورت کثیف بودن یا نا مناسب بودن تعویض گردد
۴) خاموشی طولانی دستگاه
اگر گرمکن روغن درست کار کند جذب روغن توسط مبرد را می توان به حداقل رساند . اگر دستگاه در محلی با آب و هوای کثیف نصب شده باید آب سیستم خنک کاری روغن را تخلیه کرد کاهی تخلیه روغن مناسب تر است

كمپرسورهاي سانتریفیوژ (گریز از مرکز )                             :

كمپرسورهاي سانتریفیوژ (گریز از مرکز )                             :
     کمپرسورهای سانتریفیوژ جزء کمپرسورهای تولید هوای فشرده با روش دینامیکی میباشد که با ایجاد سرعت و افت ناگهانی آن ایجاد فشار می نماید و از آنجائیکه سیال خنک کن داخل واحد هواساز آن هوا می باشد مانند کمپرسورهای پیچشی oil free باید هوا را در دو یا سه مرحله متراکم نماید و قبل از هر مرحله هوا از واحد خنک کن میانی عبور نماید. 
در این کمپرسور تولید هوای فشرده توسط پروانه هایی بنام ایمپلر  impeller صورت   می گیرد . این پروانه ها معمولا با دورهای بسیار  بالا حدود rpm 50000   rpm_    30000می چرخند و هوا از فیلتر ورودی مکش مینماید در هنگام خروج هوا از واحد هواساز سرعت آن بسیار بالا رفته سپس این هوا وارد دیفیوزر شده و سرعت آن در اثر انبساط حجم محیط اطراف کاهش می یابد و بدلیل اینکه انرژی هوا در کل ثابت می باشد دما و فشار هوا افزایش می یابد. 
سپس هوا از واحد خنک کن عبور داده شده تا دمای آن برای ورود به مرحلهبعد کاهش یابد در نتیجه هوای متراکم خنک شده به واحد دوم رفته و پس از تراکم نهایی و خنک شدن برای مصرف ارسال میگردد.

از این نوع کمپرسور بیشتر در موتورهای قدیمی استفاده میشده است.  این نوع از کمپرسور دارای پره های بسته میباشد و هوا را از میان پره های خود عبور نمیدهد بلکه هوا را در جهت شعاع خود به سمت بیرون میراند و هوا پس از برخورد به پخش کننده (دیفیوژر)  از سرعتش کاسته شده و به دما و فشارش افزوده میشود . این نوع از کمپرسور شامل دو نوع یک طرفه و دو طرفه میباشد است Allison  j-33 درمیان موتورها مجهز به کمپرسور گریز از مرکزکه در آمریکا ساخته شد موتور  در

كمپرسورهاي گريز از مركز ذاتاً ماشينهاي پُر دور هستند و بهترين گردانندة‌ آنها توربين بخار است . از آنجا كه آنها را براي دورهاي همسنگ دور بالاي توربين طراحي مي كنند ، مي توان آنها را مستقيماً كوپله كرد . جايي كه بخار پُرفشار باشد ، توبين به منزلة شيرفشار شكن عمل مي كن و بخار كم فشار خروجي از توربين مي تواند براي گرمايش يا مقاصد ديگر به كار رود . ولي در بسياري از كاربردها ، خصوصاً در ظرفيتهاي پايين ، كمپرسورها را موتورهاي برقي مي گردانند كه به جعبه دنده هاي افزاينده مجهزند . كمپرسورهاي گريز از مركز از مبرّدهاي كم فشار استفاده مي كنند و معمولاً اواپراتور و كندانسور آنها هر دو با فشار كمتر از جوّ كار مي كنند .

عمل تراكم گاز در كمپرسور گريز از مركز با نيروي گريز از مركز انجام مي گيرد . از اين رو اين كمپرسورها براي تراكم مقادير زياد گاز مبرّد و اختلاف فشارهاي كم ايدئال هستند . همچنين سيستمهاي تبريد كم دما و به خصوص آنهايي كه از هيدروكربنهاي نفتي يا هالوژنه به عنوان مبرّد استفاده مي كنند ، سازگاري بيشتري با اين كمپرسورهاي دارند .

در تأسيسات كمپرسور گريز از مركز ، اگر توربين بخار در دسترس باشد از نظر اقتصادي ترجيح دارد ، زيرا تجهيزات و نيروي كار لازم براي چنين تأسيساتي در مقايسه با آنچه براي كمپرسور گردنده با توربين گازي مشابه لازم است ، نسبتاً كوچكتر و كمتر است . دليل آن عمدتاً جمع و جوري و سبكي دستگاهها نسبت به قدرت مصرفي است . به علاوه كمپرسور گريز از مركز فقط بخش كوچكي از فضاي لازم براي تجهيزات تبريد را اشغال مي كند . واحدهاي تبريد نوع گريز از مركز در ظرفيتهاي 100 تا 2500 تُن و براي كار موتور برقي ، توربين بخار و يا موتور درونسوز توليد مي شوند

کمپرسورهای پیچی (دوار)

کمپرسورهای پیچی (دوار)

از آنجا كه در كمپرسورهاي دوّار نوع بسته يا هرمتيك ، كيفيت گرداندن كمپرسور به دليل يكجا بودن موتور و كمپرسور بهتر است ، امروزه آنها را ، به ويژه در ظرفيتهاي كمتر از يك تُن ، به تعداد زياد توليد مي كنند . كمپرسور بسته ، كمپرسوري است كه در آن موتور و كمپرسور هر دو درون يك محفظة‌تحت فشار جا گرفته اند ، و محور موتور و ميل لنگ كمپرسور يكپارچه است . موتور به طور دائم با مبرّد تماس دارد .

عملكرد كمپرسور دوّار مشابه با كمپرسور پيستوني است ؛ به اين ترتيب كه با متراكم ساختن گاز مبرّد اختلاف فشار لازم براي به گردش درآوردن مبرّد در سيستم را فراهم مي كند . البته نحوة تراكم گاز در كمپرسور دوّار ، اندكي متفاوت است . در اين كمپرسور عمل تراكم در اثر حركت دوراني روتور نسبت به اتاقك تراكم يا سيلندر انجام مي گيرد .

كمپرسورهاي دوّار از نظر ساختمان به دو نوع تيغه ثابت و تيغه گردان تقسيم مي شوند . قطعات متحرك كمپرسور دوّار تيغه ثابت عبارت اند از : رينگ ، بادامك و تيغة كشويي و... 

این نوع از کمپرسور هوا را از میان پره های خود عبور داده و به سمت عقب میراند این  کمپرسور دارای یک و یا دو و یا چند طبقه پره میباشد که زاویه های پره ها در طبقه اول زیاد است و به تدریج هر قدر که به سمت محفظه احتراق پیش میرویم زاویه پره ها کم میشود و از سرعت سیال کم شده و به فشار و دمایش افزوده میشود در جداره این کمپرسورها پره های ثابتی وجود دارد که جهت هوای ورودی را از هز طیقه به طبقه بعدی تنظیم میکند . در این نوع از کمپرسورها خطر سکته کمپرسور بسیار کم است . ردیف های ثابت کمپرسور انرژی جنبشی را که توسط پره های متحرک به سیال عامل داده میشود به ازدیاد فشار تبدیل کرده و همچنین جهت سیال را به زاویه ای مناسب برای ورود به ردیف بعدی پره های متحرک تصحیح مینماید  هر طبقه کمپرسور شامل یک ردیف پره چرخنده و به دنبال آن یک ردیف پره ثابت  میباشد . ولی قبل از ورود سیال به طبقه اول کمپرسور یک ردیف پره ثابت به نام ( پره راهنمای ورودی ) قرار میدهند که جهت سیال را برای ورود به طبقه اول کمپرسور تصحیح مینماید .

كنترل ظرفيت كمپرسور +تغییر ظرفیت در کمپرسورهای پیستونی + تغییر ظرفیت با بای پاس گاز داغ+باز نگهداشتن

تغییر ظرفیت در کمپرسورهای پیستونی

برای کنترل ظرفیت کمپرسورهای رفت و برگشتی روشهای مختلفی وجود دارد و هر سیستم را به تناسب نوع کمپرسور و ساختار اصلی قسمتهای مکانیکی به یکی از روشهای زیر می توان بی بار نمود . یا بعبارتی ظرفیت آنرا تغییر داد :

  تغییر سرعت و دور کمپرسور یا محرک کمپرسور که در موتورهای الکتریکی فقط با دور موتور می توان ظرفیت را تغییر داد و کمپرسور با ظرفیت 100 درصد یا 50% کارکند .

 در کمپرسورهایی که دارای چندین سیلندر هستند تغییر ظرفیت اغلب با بی بار کردن دو یا چند سیلندر انجام می شود . که این روش نیز دارای مکانیزمهای مختلفی مانند بای پاس 1 گاز خروجی از سیلندر به قسمت مکش کمپرسور ، شکل زیر دیاگرام میان بر گاز را نشان می دهد . وقتی که درجه حرارت هوا و یا آب عبوری از اواپراتور کم شود ترموستات چند مرحله ایی به شیر برقی مدار بای پاس گاز داغ فرمان می دهد و شیر عبور گاز به قسمت مکش باز می کند . در ببعضی از کمپرسورها بای پاس گاز داغ در سر سیلندر انجام می گیرد .

روش دیگر تغییر ظرفیت در کمپرسورهای رفت و برگشتی باز نگهداشتن سوپاپ مکش در دو یا چند سیلندر از کمپرسور می باشد که به صورت هیدرولیکی و با استفاده از فشار پمپ روغن امکان پذیر است در این روش از خروجی پمپ روغن یک لوله به قسمت بی بار کننده یک جفت سیلندر متصل است که در مسیر آن یک شیر برقی ممعمولاً بسته N.C قرار دارد . وقتی که درجه حرارت هوا یا آب عبوری از کویل اواپراتور کاهش یابد کنترل کننده درجه حرارت آب یا هوای برگشتی به کویل ، به شیر برقی فرمان می دهد و فشار روغن به زیر سوپاپ های مکش منتقل شده ، سوپاپ را باز نگه می دارد در اینصورت بخار مکیده شده به داخل سیلندر در مرحله تراکم ، متراکم نمی شود و به قسمت مکش کمپرسور بر می گردد شکل بعد مکانیزم این روش را که در بعض از کمپرسورهای تراکمی ویلتر بکار گرفته شده نشان می دهد .

یکی دیگر از روشهای باز نگه داشتن سوپاپ مکش استفاده از فشار گاز خروجی از کمپرسور برای باز کردن سوپاپ مکش که در شکل بعد نشان داده شده است . هنگامی که ترموستات به شیر برقی مکانیزم بی بار کنننده فرمان می دهد قسمتی از گاز خروجی کمپرسور به پشت پیستون بی بار کنننده وارد می شود . توسط اهرم پیستون مکش را باز نموده و عمل تراکم انجام نمی گیرد و عملاً چند سیلندر مرحله تراکم را انجام نمی دهند .و پس از قطع شدن شیر برقی سیستم مجدداً به حال عادی برمی گردد به شکل بعدی توجه کنید .

روش دیگر بی بار کردن یا تغییر ظرفیت ، استفاده از چند کمپرسور موازی در یک سیکل برودتی می باشند این روش برای دستگاههای برودتی که تعداد کمپرسورهای آنها بیش از یکی باشد مناسب است در این روش از یک کنترل کننده مرحله ایی برای خاموش و روشن کردن کمپرسورها استفاده می شود و یا از کنترل فشار کم برای هر کمپرسور استفاده می کنند که نقطه قطع آنها در فشارهای متفاوت تنظیم شده باشد با کاهش درجه حرارت اواپراتور ، فشار قسمت مکش هم کم می شود و در هر مرحله یکی از کمپرسورها خاموش می شود با افزایش درجه حرارت فشار مکش نیز افزایش یافته و کمپرسور با کنترل فشار کم مجدداً وارد مدار می شود .

توجه : بی بار کردن کمپرسور به هر یک از روشهای فوق علاوه بر کنترل ظرفیت کمپرسور ، در بعضی از کمپرسورها در شروع استارت کمپرسور ، جریان راه اندازی را کم می کند و در هنگام کار نیز توان لازم برای کمپرسور در زمان کاهش ظرفیت تقلیل می یابد البته کاهش مقدار جریان یا توان برای تمام کمپرسورها یکسان نمی باشد .

هریک از روشهای تغییر ظرفیت در کمپرسورها دارای مزایا و معایبی است . بعنوان مثال در روش بای پاس گاز داغ به خط مکش ، بدلیل بالا بودن درجه حرارت گاز خروجی از کمپرسور ، سیم پیچ ها گرم می شوند و در توان مصرفی کمپرسور تغییرات چندانی بوجود نمی آید .

عیب یابی سیستم های تهویه مطبوع 25

برفك زدگي و عرق كردن كويل سرمايي

عيب و علت احتمالي

الف) كمبود مبرّد .

ب) گرفتگي كامل يا نقص خط مايع .

ج) قرارداشتن قسمتي از كويل در معرض عبور هواي تازة بيش از حد .

د) ناكافي بودن ظرفيت شير انبساط و يا عدم تنظيم صحيح هوا .

هـ) گيركردن شير برقي خط مايع .

 چارة احتمالي

الف) به سيستم مبرّد اضافه كنيد .

ب) مبرّد سيستم را در سمت فشارقوي سستم جمع آوري و گرفتگي خط مايع را برطرف كنيد

ج) توزيع هوا در محفظة اختلاط را اصلاح كنيد .

د) ظرفيت شيرانبساط و ميزان فوق گرمايش را بررسي كنيد .

 هـ) شير را باز و تميز كنيد

عیب یابی سیستم های تهویه مطبوع 24

شنیده شدن صداي فش فش از شير انبساط

 عيب و علت احتمالي

الف) كمبود مبرّد .

ب) گرتفگي سوراخهي صافي شير انبساط .

ج) افت فشار زياد در خط مايع مبرّد .

د) گرم شدن خط مايع در اثر جذب گرما از محيط خارج

هـ) ترسيدن مايع مبرّد كافي به شير ا نبساط مربوط به كويل بالايي .

چارة احتمالي

الف) مبرّد كافي به سيستم اضافه كنيد

ب) صافي را بيرون آوريد و تميز كنيد .

ج) فشار رانش را امتحان كنيد .

د) مايع مبرّد حتماً باشد پيش سرد شود .

 هـ) خط مايع بايد حداقل 60 سانتيمتر از شير انبساط فوقاني بالاتر باشد .

عیب یابی سیستم های تهویه مطبوع 23

لرزش دستگاه

عيب و علت احتمالي

الف) شل بودن پيچهاي پاية موتور .

ب) توزيع غيريكنواخت وزن دستگاه روي فنرها يا پايه ها

ج) سفتي بيش از حد تسمه و لنگر برداشتن محور

د) شل بودن پوليها يا از محور خارج شدن آنها .

هـ) تاب برداشتن محور دمنده .

و) فرسودگي ياتاقانهاي دمنده

ز) نابالانسي پروانة دمنده يا شل بودن اتصال آن با محور موتور .

ح) عدم استفاده از برزنت در اتصال دستگاه به كانال هوا

چارة احتمالي

الف) پيچهاي پاية موتور را سفت كنيد .

ب) دستگاه را از همه طرف تراز كنيد

ج) كشش تسمه را تنظيم كنيد .

د) پوليها را تراز و پيچهاي تنظيم آنها را سفت كنيد .

هـ) محور بادزن را تعويض كنيد .

و) ياتاقانها را تعويض كنيد .

ز) در صورتي كه محور صدمه نديده است

، پروانه را در محل خود محكم كنيد . در غير اين صورت محور را تعويض كنيد .

ح) در محل اتصالات دستگاه به كانال هوا برزنت قرار دهيد .

عیب یابی سیستم های تهویه مطبوع 22

نشت يا چكه كردن آب از دستگاه

عيب و علت احتمالي

 

الف) اجراي غلط لوله كشي درين .

ب) كثيف بودن سيني آبچكه و صافي آن .

ج) شل بودن اتصالات لوله كشي يا شيرها .

د) پرتاب شدن قطرات آب به خارج از سيني آبچكه .

 

چارة احتمالي

الف) شيب صحيح لولة درين بين 2 الي 8 سانتيمتر در هر متر است . سيني آبچكه بايد به طرف لولة درين شيب داشته باشد .

ب) صافي را برداريد و توري آن را تميز كنيد . سيني را با فشار آب تميز كنيد .

ج) كلية اتصالات را محكم كنيد .

د) سرعت عبور هوا از ميان كويلها زياد است . مقاومت مسير هوا و دور دمنده را از لحاظ تطبيق با شرايط طراحي امتحان كنيد .

عیب یابی سیستم های تهویه مطبوع 21

تِق تِق كردن دستگاه

عيب و علت احتمالي

الف) لق بودن محفظة فيلتر .

ب) شل شدن بستهاي نگهدارندة‌كابل برق .

ج) ارتعاش حباب گرمايي

د) برخورد لوله به بدنة دستگاه .

هـ) شل بودن پيچهاي بدنه .

چارة احتمالي

الف) محفظة فيلتر را در جاي خود محكم كنيد

ب) بستها را خوب محكم كنيد .

ج) بستهاي نگهدارندة حباب را سفت كنيد .

د) فاصلة بين لوله و بدنه را در محل برخورد فلز با فلز عايق كنيد .

هـ) پيچهاي شل شده را سفت كنيد .

عیب یابی سیستم های تهویه مطبوع 20

قژقژ كردن و جيغ كشيدن دستگاه

عيب و علت احتمالي

الف) شل بودن تسمه ها .

 ب) كثيف بودن ياتاقانها .

ج) گيرداشتن ياتاقانها .

 

چارة احتمالي

 الف) تسمه ها را سفت كنيد .

ب) ياتاقانها را تميز كنيد .

ج) ياتاقانها را باز و بعد از حصول اطمينان از سالم بودن محور ، آنها را تعويض كنيد .

عیب یابی سیستم های تهویه مطبوع 19

به گوش رسيدن صداي خراشيدگي از داخل پلنيوم دستگاه

عيب و علت احتمالي

الف) برخورد پروانة دمنده با محفظه آن .

چارة احتمالي

الف) پروانه را به صورتي كه بتوان آزادانه گردش كند تنظيم كنيد .

عیب یابی سیستم های تهویه مطبوع 18

سروصداي هوا (سوت زدن)

عيب و علت احتمالي

 الف) ناهمواري سطوح داخلي سيستم كانال .

ب) وجود سوراخ يا شكافهاي ريز در كانال يا بدنة دستگاه .

ج) زياد بودن دور دمنده در مقايسه با ميزان صدا و نوع سيستم .

 د) وجود مانع در دريچه ها .

هـ) ‌سرعت بيش از حد هوا در دريچه ها .

چارة احتمالي

الف) سطوح داخلي كانالها را در امتداد جريان هوا شكل دهيد .

ب) لبه هاي بلند شدة كانالها را صاف كنيد . همة سوراخها را كيپ كنيد .

 ج) در صورت امكان دور دمنده را كاهش دهيد . يا اينكه براي كانالها ، عايق صوتي مناسب پيش بيني كنيد (عايق صوتي بايد از نوع نسوز باشد).

د) در صورت امكان موانع موجود را به نحوي كه تعادل سيستم برهم نخورد از سرراه برداريد .

هـ) جريان هوا در داخل سيستم را مجدداً متعادل كنيد .

عیب یابی سیستم های تهویه مطبوع 17

هوادهي زياد

عيب و علت احتمالي

الف) بزرگ بودن پولي موتور دمنده .

ب) تنظيم ناصحيح دريچه هاي توزيع هوا .

ج) كمتر بودن مقاومت شبكة كانال از ميزان برآورده شده .

چارة احتمالي

الف) سرعت دمنده را با تعويض پولي موتور ، اصلاح كنيد .

ب) دريچه ها را تنظيم كنيد

ج) دور دمنده را كمتر كنيد .

عیب یابی سیستم های تهویه مطبوع 16

كمبود هوادهي دريچه ها

عيب و علت احتمالي

الف) كمبود ظرفيت سرمايي

 ب) نادرست بون دور دمنده و ميزان افت فشار در حين عبور از آن .

ج) افت فشار نادرست در كويل اواپراتور .

د) تلاطم بيش از حد هواي خروجي دمنده .

هـ) تنظيم ناصحيح دمپرهاي اصلي و سرانشعابهاي هوا در كانالهاي هوا .

و) مقاومت بالاي كانال هوا .

 ز) پايين بودن دور دمنده .

ح) اشتباه بودن جهت گردش دمنده .

و) كثيف بودن فيلترها

چارة احتمالي

الف) ميزان تغيير دماي مرطوب هوا را در حين عبور از كويل سردكننده امتحان كنيد . ظرفيت سرمايي دستگاه را با بار سرمايي اعمال شده به آن مقايسه كنيد.

ب) افت فشار در د منده را با استفاده از جريان سنج امتحان و در دمنده را تصحيح كنيد.

 ج) افت فشار در كويل را با جريان سنج امتحان كنيد . فيلترها ، تيغه هاي منحرف كننده ، كانال هوا و پره هاي كويل را از نظر وجود موانع خارجي ، بازديد كنيد .

د) در زانوهاي تيز كانال برة‌هادي نصب كنيد

هـ) دمپرها را بازديد و هوادهي را بررسي كنيد

و) ابعاد كانالها و زانوها را كنترل كنيد . داخل كانالها را از نظر وجود موانع خارجي بازديد كنيد . سفتي تسمه را امتحان كنيد

ز) سيستم كنترل دور موتور دمنده را امتحان كنيد . اگر موتور دمنده چند دور است ، قطر پوليهاي آن را امتحان كنيد .

 ح) جهت صحيح گردش پروانة دمنده را از روي علامت پيكان (   ) حك شده روي بدنة دمنده مشخص كنيد . جهت گردش پروانه را با معكوس كردن جهت دوران موتور ، عوض كنيد .

 و) فيلترها را تميز و در صورتي كه از نوع يك بار مصرف هستند تعويض كنيد

عیب یابی سیستم های تهویه مطبوع 15

كوران هوا

عيب و علت احتمالي

الف) توزيع نامناسب هوا .

ب ) پايين بودن بيش از حد دماي اتاق

 چارة احتمالي

الف) دريچه هاي ورودي و خروجي هوا را مجدداً تنظيم كنيد .

ب) تنظيم ترموستات ، دريچة هواي برگشت ، و كليد قطع فشار ضعيف را امتحان كنيد .

عیب یابی سیستم های تهویه مطبوع 14

فشار مكش پايين است

 

عيب و علت احتمالي

 

الف) صافي مكش كثيف شده است يا اينكه شير سرويس مكش كاملاً باز نيستو

ب) در قسمتي از مدار مايع مبرّد گرفتگي ايجاد شده است .

ج) سيستم كمبود گاز دارد

د) ميزان روغن در سيستم زياد است و مبادلة گرما در اواپراتور را كاهش داده است .

هـ) ظرفيت شير انبساط كم است يا اينكه به طور صحيح تنظيم نشده است .

و) ميزان افت فشار در اواپراتور بيش از حد معمول است . لولة مويين متعادل كنندة شير انبساط گرفته است.

ز) فشار رانش پايين است .

ح) بار تحميل شده به اواپراتور كم است .

و) كويل اواپراتور برفك زده است.

 

چارة احتمالي

الف) صافي را تميز كنيد . شير سرويس مكش را بازديد و آن را به طور كامل باز كنيد .

ب) فيلتر خشك كن را تميز كنيد . محل گرفتگي را پيدا و آن را برطرف كنيد .

ج) محل نشت گاز را مشخص و بعد از ترميم آن سيستم را شارژ كنيد .

د) سطح روغن را بازديد و روغن اضافي را تخليه كنيد

هـ) شير انبساط را تنظيم كنيد

و) از عدم گرفتگي لولة‌ مويين متعادل كننده اطمينان حاصل كنيد .

ز) شير تنظيم آب تغذية كندانسور را امتحان كنيد . ميزان شارژ گاز سيستم را كنترل كنيد .

ح) ظرفيت سيستم را با ميزان بار مقايسه كنيد . در صورت نياز ظرفيت را كاهش دهيد .

 و) برفك را برطرف كنيد .